Dzięki współpracy Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego z Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych powstał innowacyjny program rehabilitacji hybrydowej, w ramach której pacjenci z problemami o podłożu sercowo-naczyniowym korzystają z telerehabilitacji połączonej z jazdą konną oraz nordic walking.
Rehabilitacja ruchowa jest niezwykle istotnym elementem powrotu do zdrowia dla chorych po epizodach kardiologicznych, takich jak zawał serca, dekompensacja niewydolności serca, stan po operacjach kardiochirurgicznych, wszczepieniu stymulatora, kardiowertera-defibrylatora czy innych urządzeń wszczepialnych. W procesie rehabilitacji przewidziane są systematyczne ćwiczenia fizyczne wykonywane przez chorych w warunkach domowych. Niestety determinacja pacjentów w wykonywaniu terapii jest nierzadko niewystarczająca. W efekcie skuteczność terapii jest zdecydowanie zbyt niska co powoduje, że nie są osiągane efekty terapeutyczne i wydłuża się okres rekonwalescencji pacjentów. By wspomóc pacjentów w procesie rehabilitacji, powstał program „Las dla serca, serce dla lasu” realizowany w ośrodku jeździeckim Buffalo Bill Jantar.
Kwalifikacja chorych do uczestnictwa w projekcie odbywa się w Klinice Rehabilitacji UCK i polega na wykonaniu m.in. badania lekarskiego, EKG i testu wysiłkowego. W pilotażowej edycji wzięło udział 9 osób – z chorobą wieńcową, po zawale mięśnia serca, po wszczepieniu kardiowertera-defibrylatora, z niewydolnością serca oraz z nadciśnieniem tętniczym. Cykl treningowy, w którym uczestniczyli pacjenci, składał się z 24 treningów, z czego co czwarty trening miał miejsce w terenie. Na malowniczej trasie przygotowanej specjalnie w tym celu przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych umieszczono tablice z zestawem ćwiczeń, których pacjenci uczyli się w trakcie pobytu na oddziale rehabilitacji i które mogą powtarzać w warunkach domowych. Trening składał się z dwóch części: jazdy konnej oraz treningu marszowego typu nordic walking w połączeniu z ćwiczeniami ogólnousprawniającymi i ćwiczeniami mięśni oddechowych, wyuczonymi w Klinice.
– Projekt ten jest innowacyjną inicjatywą UCK, realizowaną we współpracy z Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych, która służy pacjentom. Pozwala na uruchomienie refundowanego produktu rehabilitacji domowej, która w swoich założeniach powinna się odbywać z inicjatywy samego pacjenta. Myślę, że dla każdego taka forma wspólnego spędzania czasu z innymi osobami jest interesująca, a może nawet inspirująca i motywująca do tego, żeby czekać na ten dzień i aby trenować w domu zgodnie z zasadami rehabilitacji – mówi dr hab. n. med. Tomasz Stefaniak, dyrektor ds. lecznictwa UCK.
Warunkiem wzięcia udziału w treningu terenowym było przeprowadzenie 3 udokumentowanych zdalnym monitoringiem treningów domowych. Okazało się, że motywacja w postaci spacerów oraz jazdy konnej w lesie była na tyle duża, że pacjenci wykonywali regularne treningi w domu. Nie bez znaczenia jest również fakt tworzenia się grupy osób z podobnymi problemami zdrowotnymi, która wspiera się wzajemnie oraz motywuje do podejmowania ćwiczeń.
– Rehabilitacja kardiologiczna przy zastosowaniu nowatorskich metod, sprzętu diagnostycznego, koni oraz lasu to z pewnością nowy etap, a tym samym sposób korzystania w przyszłości z drogocennego wpływu lasu na nasze zdrowie. Jest to w mojej ocenie pionierska inicjatywa. Wnioski, doświadczenia oraz ich efekty mogą stać się inspiracją dla innych, którzy potrafią, tak jak UCK w Gdańsku wraz z leśnikami Nadleśnictwa Elbląg, połączyć te wszystkie elementy w jedno, ciekawe, a co ważniejsze przynoszące dobre efekty terapeutyczne przedsięwzięcie – mówi Bartłomiej Obajtek, dyrektor RDLP w Gdańsku.
– Z punktu widzenia kardiologii w trakcie rehabilitacji istotne jest angażowanie dużych grup mięśni. Jazda konna w pięknych okolicznościach przyrody to działanie eleganckie i prozdrowotne. Warto dodać, że każda regularna, prawidłowo wykonywana tzw. wytrzymałościowa aktywność fizyczna, np. nordic walking, wydłuża życie – komentuje prof. Grzegorz Raczak, kierownik Klinicznego Centrum Kardiologii UCK.
Podsumowanie Projektu „Las dla serca, serca dla lasu”
W ramach realizacji projektu UCK dokonało:
- Merytorycznego opracowania założeń projektu.
- Kwalifikacji merytorycznej pacjentów.
- Przeszkolenia kadry pielęgniarek, fizjoterapeutów i asystentów w zakresie opieki nad pacjentem.
- Zapewniło sprzęt i wsparcie techniczne w zakresie monitoringu zdalnego pacjentów.
- Uruchomiło programu badań naukowych i dokumentację medyczną w zakresie skuteczności rehabilitacji.
- Zapewniło dostęp do sprawdzonego ośrodka jeździeckiego z odpowiednio przeszkolonymi końmi w miejscowości Jantar, gmina Stegna.
- Sprawuje nadzór merytoryczny oraz lekarski nad realizacją programu.
Udział RDLP w Gdańsku to:
- Wytyczenie i uporządkowanie szlaku pieszego i konnego w obrębie zasięgu ośrodka pilotażowego.
- Oznaczenie szlaku i uzupełnienie o informacje dotyczące zalecanych ćwiczeń, uporządkowanie terenowych punktów ćwiczeń, przygotowanie podstawowych pomocy ćwiczeniowych (belki, wsporniki).
- Wsparcie w zakresie organizacji transportu pacjentów na ćwiczenia z punktu zbornego.
- Dofinansowanie projektu.