Sytuacja wywołana koronawirusem wpłynęła na wiele aspektów naszego życia, w tym także na medycynę. Przez pewien czas część zabiegów czy wizyt lekarskich nie mogło być realizowanych, a do tej pory obowiązują ścisłe środki bezpieczeństwa. Nadal wstrzymane pozostaje wykonywanie np. niektórych operacji (choćby zabiegów ortopedycznych), których zaniechanie nie zagraża życiu pacjenta, jednak znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie i może doprowadzić do rozwoju schorzenia. Czy jednak istnieje sposób, aby poddać się tym zabiegom w obecnej sytuacji? Odpowiada lek. med. Jakub Bryll, ortopeda-traumatolog z Centrum Medycznego Damiana.
Określenie „schorzenia ortopedyczne” jest bardzo rozległe i może oznaczać wiele dolegliwości narządu ruchu, z których każde posiada inną charakterystykę, przyczynę i nasilenie objawów. Wśród nich znajdują się np. kontuzje sportowe, wady wrodzone i schorzenia pourazowe. Wiedząc, że organizm dorosłego człowieka składa się 206 kości, które różnią się nie tylko umiejscowieniem, ale również kształtem, długością czy wytrzymałością – inaczej będziemy leczyć potencjalne urazy w zależności od miejsca ich wystąpienia. Jedną z metod jest wykonanie zabiegów lub operacji – część z nich należy wykonać jak najszybciej, a niektóre w teorii mogą zostać odłożone w czasie. W teorii, ponieważ każda zwłoka nie tylko naraża pacjenta na dodatkowe cierpienia, ale także może doprowadzić do pogłębienia problemu – komentuje lek. med. Jakub Bryll, ortopeda-traumatolog, ortopeda z Centrum Medycznego Damiana.
Niedługo po zdiagnozowaniu pierwszego przypadku koronawirusa w Polsce, zostały wprowadzone bardzo ścisłe rozporządzenia dotyczące naszej codzienności, jak np. konieczność ograniczenia wizyt u specjalistów jedynie do tzw. pilnych przypadków. Obecnie czasy radykalnej kwarantanny są już za nami, jednak zabiegi wciąż nie wszędzie są przeprowadzane według „normalnych” procedur. Co mogą zrobić pacjenci, którzy oczekują np. na leczenie ortopedyczne, a nie w każdej placówce jest ono teraz możliwe?
Chociaż wciąż musimy uważać na COVID-19, to nie wolno zapominać, że istnieją też inne schorzenia, których nie można spychać na margines. Chodzi bowiem o zdrowie pacjentów. Jednym z istotnych problemów są m.in. schorzenia związane z układem ruchu. W naszych placówkach pamiętamy o pacjentach ortopedycznych, którzy np. wymagają kontynuacji leczenia, dlatego zabiegi te staramy się realizować możliwie jak najszybciej. Przeprowadzenie operacji pozwala tym pacjentom na powrót do tak długo oczekiwanej pełnej sprawności. Oczywiście musimy wówczas zachować pełen reżim higieniczny, w myśl zasady: „po pierwsze nie szkodzić”, ale zarówno personel, jak i pacjenci rozumieją zasadność i wagę tych środków ochrony. Przestrzeganie reguł pozwala bowiem na sprawne i bezpieczne przeprowadzenie zabiegów – dodaje lek. med. Jakub Bryll, ortopeda-traumatolog, ortopeda z Centrum Medycznego Damiana.
Wśród zabiegów ortopedycznych, które nie zawsze wymagają natychmiastowego przeprowadzenia, jednak pozwalają poprawić komfort życia pacjenta, znajdują się m.in.:
- Artroskopia kolana – wśród wskazań do wykonania tego zabiegu wymienia się m.in. brak ruchomości w obrębie stawów kolanowych, zmiany zwyrodnieniowe, reumatoidalne zapalenia stawów czy torbiele okołostawowe. Artroskopia polega na wprowadzeniu przez niewielkie nacięcia skóry specjalnego endoskopu w okolice stawów, dzięki czemu chirurg uzyskuje na ekranie dokładny obraz chorego miejsca. Pozwala to przede wszystkim na szczegółową analizę miejsca zmienionego chorobowo. To tzn. artroskopia diagnostyczna, która może być poszerzona o artroskopię leczniczą. Wówczas za pomocą specjalnych precyzyjnych narzędzi, posiłkując się obrazem z ekranu monitora, lekarz może np. oczyścić staw czy naprawić uszkodzone struktury. Artroskopia może również dotyczyć barku czy stawów łokciowych.
- Zabieg z użyciem osocza bogatopłytkowego w systemie Angel – zabieg ten wykonywany jest m.in. w przypadku regeneracji uszkodzonego ścięgna Achillesa, zapalenia stawów kolanowych, konieczności stymulacji więzadeł, ścięgien i chrząstki stawowej. Przed zabiegiem następuje separacja krwi pacjenta, z której zostaje uzyskane osocze bogatopłytkowe. Tak uzyskany roztwór aplikuje się w chore miejsce (np. w okolice stawów kolanowych), dzięki czemu następuje m.in. zintensyfikowana produkcja nowego kolagenu, który jest głównym składnikiem stawów, ścięgien i chrząstek.
- Operacja usunięcia zespołu cieśni nadgarstka – dolegliwość ta polega na odczuwaniu przez pacjenta m.in. intensywnego mrowienia, bólów, sztywności palców czy drętwienia. Główną przyczyną jest nacisk i podrażnianie nerwu pośrodkowego. Bardzo często problemy te potęgują się w nocy, dlatego osoby cierpiące na te schorzenia, niejednokrotnie budzą się z powodu dużego dyskomfortu. Wśród przyczyn wymienia się m.in. charakter pracy (przed komputerem) czy intensywne ćwiczenia fizyczne, które wymagają utrzymywania ręki w jednej wymuszonej pozycji. Zabieg polega na usunięciu lub oczyszczeniu miejsc przy nadgarstku, które doprowadzają do wspomnianego ucisku na nerw i powodują opisane dolegliwości.
- Endoprotezoplastyka stawów biodrowych i kolanowych – endoproteza to nic innego, jak sztuczny staw, który wszczepiany jest pacjentowi, którego stawy zostały na tyle zniszczone, że nie mogą zostać wyleczone za pomocą innych metod – np. rehabilitacji czy farmakoterapii. Operacja jest całkowicie bezbolesna dla pacjenta, ponieważ zostaje przeprowadzona najczęściej w znieczuleniu ogólnym (rzadziej podpajęczynówkowym). Pierwszym etapem operacji jest usunięcie zniszczonych fragmentów stawów i dokładne oczyszczenie chorego miejsca. Następnie chirurg umocowuje endoprotezę i kontroluje zarówno jej zakres ruchomości. Ostatnim krokiem jest ostateczne zamocowanie sztucznego stawu oraz specjalnych drenów, które spełniają niezwykle istotną funkcję – ich rolą jest odprowadzanie nadmiaru krwi. Zabieg wymaga niemal natychmiastowego wdrożenia rehabilitacji, która zostaje indywidualnie dobrana przez lekarza prowadzącego. Konieczny jest również kilkudniowy pobyt pacjenta w szpitalu w celu bieżącej obserwacji.
Do innych zabiegów należą ponadto: rekonstrukcja więzadeł krzyżowych, operacje paluchów koślawych tzw. halluksów czy endoproteza stawu biodrowego.
Leczenie innych schorzeń i chorób w obecnej sytuacji jest niezwykle potrzebne. Należy jednak pamiętać, że wszelkie zabiegi (również chirurgii ortopedycznej) powinny być przeprowadzane z zachowaniem pełnych środków bezpieczeństwa, zarówno wobec personelu, pacjenta oraz innych osób korzystających z pomocy placówek medycznych.