Niemal 1/4 Polaków to osoby po 60. roku życia. W 2050 roku aż 40% mieszkańców naszego kraju będzie seniorami. Konsekwencja procesów demograficznych to duże zmiany m.in. w obszarach służby zdrowia i rynku pracy oraz zwiększone zapotrzebowanie na usługi opiekuńcze w całej Europie.
– Już dziś w Polsce stwierdza się deficyt opiekunów osób starszych lub niesamodzielnych – w 11 spośród 16 województw brakuje wykwalifikowanych osób gotowych do podjęcia takiej pracy. Seniorzy żyją coraz dłużej, ale jakość ich życia bywa niesatysfakcjonująca. Osoby starsze zmagają się ze złożonymi problemami zdrowotnymi, które wymagają coraz bardziej profesjonalnej opieki – mówi Marta Parafińska, dyrektor operacyjny Promedica24.
Połowa polskich seniorów skarży się na istotne ograniczenia w zakresie możliwości wykonywania codziennych obowiązków, jedna trzecia określa zaś stan swojego zdrowia jako zły lub bardzo zły. Osoby w jesieni życia zmagają się nie tylko z chorobami i ograniczeniami fizycznymi, ale również z samotnością czy koniecznością porzucenia dawnych zainteresowań.
Większość seniorów tworzy jedno lub dwuosobowe gospodarstwo domowe wraz ze swoim małżonkiem lub partnerem. Coraz rzadziej spotykane są rodziny wielopokoleniowe, w których młodsi mają możliwość opieki nad starszymi. Opóźniony wiek emerytalny, a często także brak odpowiednich umiejętności utrudniają otaczanie starszych osób profesjonalną opieką, uwzględniającą wszystkie jego potrzeby.
Wyzwania, jakie stawia starość
– Proces starzenia wiąże się z wieloma dolegliwościami – zarówno fizycznymi, jak i psychicznymi. Osoby starsze często skarżą się na problemy ze wzrokiem czy ze słuchem, nierzadko posłuszeństwa odmawia im układ kostno-mięśniowy powodując znaczne ograniczenie mobilności. Po latach aktywności dokuczają przeciążone stawy i przebyte niegdyś urazy. Największym zagrożeniem dla codziennego funkcjonowania i życia są jednak choroby układu krążenia, nowotwory i cukrzyca. W przypadku chorego po udarze czy zawale, niezbędna jest profesjonalna, wszechstronna opieka świadczona przez osobę, która dobrze zna i rozumie specyfikę przebytej choroby, a także doskonale wie, jakie działania podjąć, aby zminimalizować jej negatywne następstwa. Należy pamiętać, że osoby te, często bardzo aktywne w życiu zawodowym i społecznym, są wciąż sprawne intelektualnie, a ograniczenia związane z niesprawnością, kalectwem, czy nawet zmęczeniem odczuwanym w trakcie wykonywania codziennych czynności powodują drażliwość, poczucie niższej wartości, prowadzą do frustracji i depresji. Przestrzeganie reżimu terapeutycznego i rehabilitacyjnego wymaga ciągłej motywacji i kreowania pozytywnego nastawienia do poddawania się procedurom medycznym i rehabilitacyjnym. Przeszkolony opiekun nie tylko pomaga w codziennych czynnościach i dbaniu o higienę, ale również aktywnie wspiera proces leczenia i rekonwalescencji, dbając o zaspokojenie potrzeb podopiecznego w zakresie aktywności fizycznej, rehabilitacji, ale również rozmowy czy zajęć stymulujących intelektualnie – podkreśla prof. Przemysław Mitkowski z Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.
Opiekun osoby starszej lub niesamodzielnej – wszechstronna rola
Opiekun osoby starszej to zawód wymagający profesjonalnej wiedzy z zakresu medycyny, pielęgniarstwa, psychologii oraz andragogiki – zagadnień związanych z edukacją seniorów. Opiekun przede wszystkim dba o regularne przyjmowanie leków przez podopiecznego i realizowanie recept, a także pilnuje harmonogramu wizyt lekarskich i towarzyszy w nich seniorowi. Gdy wymaga tego stan zdrowia podopiecznego, opiekun przeprowadza również podstawowe ćwiczenia rehabilitacyjne i dba o inne aktywności fizyczne.
Opiekun to także godny zaufania przyjaciel, na którym senior lub osoba niesamodzielna w każdym momencie powinien móc polegać. Podopieczni często wymagają pomocy w codziennych, nawet najprostszych czynnościach – wiele starszych osób skarży się na trudności ze wstawaniem i kładzeniem się do łóżka, kąpaniem się czy ubieraniem. Czasami stan zdrowia nie pozwala na swobodne poruszanie się czy przygotowywanie posiłków, a nawet jedzenie. Zdarza się także, że postępująca choroba, na przykład Choroba Alzheimera zaburza funkcje poznawcze oraz pamięć – wówczas opiekun w szczególnie odpowiedzialny sposób planuje przebieg całego dnia podopiecznego i dba o jego bezpieczeństwo. Nie można zapominać o potrzebie kontaktu każdego człowieka ze znajomymi i przyjaciółmi. Tylko opiekun może pomóc w realizacji tych potrzeb, ograniczając poczucie samotności, izolacji i samotności.
Zawód: opiekun
– Profesjonalny opiekun osób starszych to osoba, która posiada zarówno ogromną wiedzę, jak i wrodzone predyspozycje. Seniorzy często wymagają cierpliwości, zrozumienia, a przede wszystkim empatii. Konieczne jest również solidne, rzetelne przygotowanie do wykonywania tego wymagającego zawodu. W Promedica24 szczególną uwagę przykładamy do szkoleń, które oferujemy opiekunom – pozytywnemu, otwartemu nastawieniu zawsze muszą towarzyszyć konkretne umiejętności. Przeprowadzamy kompleksowe szkolenia z zakresu opieki i pielęgnacji, pierwszej pomocy przedmedycznej, aktywizacji osób starszych z chorobą otępienną, a także warsztaty z użyciem kombinezonu geriatrycznego. Dbamy o to, aby każdy opiekun w przypadku zagranicznego wyjazdu mógł doskonalić znajomość języka obcego i czuł się swobodnie oraz bezpiecznie poza granicami Polski. Opiekunowie Promedica24 mogą liczyć na całodobowe wsparcie konsultanta – osoby o dużym doświadczeniu, która w każdej chwili jest gotowa odpowiedzieć na wszelkie pytania i rozwiać wątpliwości opiekuna. Kompleksowo zajmujemy się również wszelkimi formalnościami oraz dojazdami, tak, aby nasi opiekunowie mogli w pełni skupić się na zdobywaniu wiedzy i niezbędnych kompetencji – mówi Marta Parafińska.
Co trzeci Polak skończył już 60 lat, a Główny Urząd Statystyczny zapowiada stały wzrost udziału osób starszych w polskim społeczeństwie3. Podobnie tendencje obserwowane są w większości europejskich państw. Ścieżka kariery opiekuna osoby niesamodzielnej jest co prawda wymagająca, ale warta uwagi – na rynku pracy potencjał tego zawodu stale rośnie.