Choć nastąpiła ogromna poprawa w zakresie dostępu do nowoczesnych terapii dla pacjentów z rakiem płuca, niezbędne są jednak kolejne zmiany, które umożliwią wieloletnie przeżycia chorych.
18 listopada przy Światowym Dniu Rzucania Palenia, odbyła się V Sesja dla pacjentów Forum Raka Płuca. Sesja pacjentów towarzyszyła XV konferencji naukowej Polskiej Grupy Raka Płuca. Klinicyści oraz przedstawiciele organizacji pacjentów omówili najważniejsze zmiany w zakresie opieki nad chorymi z rakiem płuca oraz najpilniejsze potrzeby w zakresie diagnostyki, leczenia oraz profilaktyki tego nowotworu.
Późne rozpoznania raka płuca powodują, iż farmakoterapia jest kluczowa dla ratowania życia chorych. Wraz z rozwojem technologii medycznych, indywidualne podejście do pacjentów z rakiem płuca to zdaniem ekspertów konieczność. Dostosowanie leczenia do specyficznych cech nowotworu pozwala bowiem uzyskać lepsze rezultaty terapeutyczne. Optymalny dobór leczenia jest jednak bezpośrednio powiązany z koniecznością posiadania przez pacjenta badań genetycznych, określających cechy nowotworów.
Każdy pacjent z diagnozą raka płuca powinien od razu zapytać lekarza, stawiającego diagnozę, o badanie molekularne jego nowotworu oraz wynikające z tego opcje terapeutyczne – podkreśla prof. dr hab. n. med. Tadeusz Orłowski, kierownik Kliniki Chirurgii w Instytucie Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie.
Dzięki skuteczności współczesnych terapii, na całym świecie obserwuje się trend przesuwania nowoczesnego leczenia na jak najwcześniejszy etap rozwoju choroby, tak aby dać pacjentom szanse na jak najdłuższe – 7 i 10-letnie przeżycia, a niekiedy na potencjalne wyleczenie.
W nowotworach takich jak np. czerniak czy rak piersi leczenie najnowocześniejszymi i najbardziej skutecznymi lekami przesuwa się w stronę leczenia uzupełniającego. Badania kliniczne wskazują, że także leczenie uzupełniające zastosowane w grupie chorych z NDRP z mutacją w genie EGFR, po radykalnej resekcji guza jest bardzo skuteczne. Wyniki wskazują redukcję ryzyka nawrotu choroby lub zgonu ponad 80 proc. – podkreśla prof. dr hab. n. med. Dariusz Kowalski, prezes Polskiej Grupy Raka Płuca, Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy.
Innym zidentyfikowanym problemem, który stoi na przeszkodzie wieloletnich przeżyć to bardzo ograniczony dostęp nowozdiagnozowanych pacjentów z NDRP do nowoczesnej immunoterapii.
Stosowanie leków ukierunkowanych molekularnie lub immunoterapii w leczeniu raka płuca na wcześniejszym etapie – w I linii, uważane jest obecnie za strategiczne ze względu na możliwość wydłużenia przeżycia całkowitego. Obecnie w Polsce, taką możliwość leczenia mają pacjenci ze zdiagnozowanymi zaburzeniami molekularnymi lub bez zaburzeń, niezależnie od ekspresji PD-L1 (PD-L1 >=50% – immunoterapia w monoterapii, PD-L1<50 – Immuno-chemioterapia). Uzupełnieniem może być zastosowanie podwójnej immunoterapii niwolumabem i ipilimumabem w skojarzeniu ze zredukowaną do 2 cykli chemioterapią, które jest niezależne od poziomu ekspresji PD-L1, a dodatkowo ograniczone w czasie do dwóch lat. Niestety, nie jest to leczenie obecnie refundowane w Polsce – dodaje prof. dr hab. n. med. Rodryg Ramlau, kierownik Katedry i Kliniki Onkologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
Eksperci stwierdzili, że tylko nowoczesne i skuteczne leczenie stosowane w najwcześniejszych etapach choroby może zmienić raka płuca z chorobę przewlekłą. Według nich wczesne rozpoznanie choroby i optymalne, szybkie leczenie to jedyna droga.
Wciąż powracającym tematem dyskusji była konieczność wprowadzenia opieki koordynowanej, która będzie gwarantem, iż proces diagnostyki i leczenia chorego da mu największe szanse na powodzenie leczenia. Z niecierpliwością czekamy na pełne wdrożenie Lung Cancer Unitów. Dyskusja na ten temat trwa od 2020 r. Współpraca doświadczonych specjalistów i ośrodków o właściwej referencyjności to elementy niezbędne do osiągniecia celu jakim jest znaczące wydłużaniu życia chorych – podkreśla Aleksandra Wilk, koordynatorka Sekcji Raka Płuca, fundacja „To się leczy”.
Aleksandra Rudnicka, rzeczniczka Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych, zwróciła uwagę, iż w batalii o zwiększenie wieloletnich przeżyć nie możemy zapominać o profilaktyce wtórnej i wczesnym wykrywaniu raka płuca. Do uruchomionego pilotażowego programu profilaktyki raka płuca zgłosiło się na ten moment ok. 7 000 Polek i Polaków.
Do końca 2021 roku każdy aktywny palacz, u którego konsumpcja tytoniu jest większa lub równa 20 paczkolatom lub rzucił palenie w okresie ostatnich 15 lat, skończył 55 lat może zgłosić się na badania pod kątem raka płuca. Ogólnopolski Program Wczesnego Wykrywania Raka Płuca (WWRP) za pomocą niskodawkowej tomografii komputerowej (NDTK) jest dostępny w 23 ośrodkach w Polsce. Proszę wszystkich palaczy, aby się zgłaszali. To może uratować ich życie! – apelował prof. dr hab. n. med. Tadeusz Orłowski, kierownik Kliniki Chirurgii w Instytucie Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie.
Program ma na celu nie tylko wzrost wykrycia raka płuca na wczesnym etapie, ale też wzrost wiedzy na temat choroby. Szczegóły dotyczące programu oraz lista placówek znajdują się na stronie Ministerstwa Zdrowia: https://pacjent.gov.pl/programy-profilaktyczne/profilaktyka-raka-pluca
Główną przyczyną raka płuca jest palenie papierów – zarówno czynne, jak i bierne. Aż 95 proc. przypadków nowotworów płuca powstaje, wskutek palenia tytoniu. Według badania przeprowadzonego w ramach kampanii „Rak płuca – kojarzysz?” Polacy nie zdają sobie jednak sprawy ze skali zagrożenia wynikającej z palenia papierosów. Nie wiedzą także jakie badanie profilaktyczne należy wykonać w celu wykrycia ewentualnego nowotworu, czy też jak właściwie wygląda leczenie raka płuca.