Nitkowanie zębów znacząco wpływa na poprawę jakości zdrowia jamy ustnej i powinno stanowić nieodłączny element codziennej higieny. Samo szczotkowanie zębów nie wystarczy, aby zapobiegać namnażaniu się bakterii w przestrzeniach międzyzębowych i powstawaniu stanów zapalnych. Kondycja zębów i jamy ustnej okazuje się mieć szerszy wpływ na zdrowie organizmu, w tym także na przebieg zakażenia SARS-CoV-2. Tymczasem w Polsce próchnica dotyka aż 99% dorosłych a co 3. osoba w wieku 35-44 lata wymaga specjalistycznego leczenia stomatologicznego związanego z chorobą dziąseł lub przyzębia.
Polacy lepiej dbają o zęby
Stan zdrowia jamy ustnej Polaków stopniowo poprawia się, choć w statystykach nadal pozostajemy daleko w tyle za innymi krajami Unii Europejskiej. Ministerstwo Zdrowia podaje, że w grupie dorosłych Polaków, porównując dane z 2010 i 2017 roku, obserwuje się niemal dwukrotny wzrost liczby osób z zachowanym pełnym uzębieniem (24% vs. 43%). Poprawił się także stan przyzębia w tej grupie: osób ze zdrowym przyzębiem w porównaniu do 2010 roku było w 2017 o 7% więcej (31,5%).4
Jednocześnie nadal aż 30% osób w wieku 35-44 lata w populacji polskiej wymaga specjalistycznego leczenia periodontologicznego, podczas gdy w innych krajach europejskich odsetek takich osób jest zdecydowanie niższy: przykładowo obecność patologicznych kieszonek zębowych wymagających specjalistycznego leczenia stwierdzono tylko u 4,6% Hiszpanów i 2,5% Greków.4
Jest jeszcze wiele do zrobienia
Z danych Ministerstwa Zdrowia wynika także, że częstość występowania próchnicy zębów, niezależnie od rodzaju uzębienia, zwiększa się od ok. 41% w grupie dzieci w wieku 3 lat, aż do ok. 93% u młodzieży w wieku 18 lat, u dorosłych osiągając wartość niemal 99%. Dla porównania z innymi krajami: występowanie próchnicy u 15-latków jest o ponad 36% większe w Polsce niż w Anglii, Walii i Irlandii Północnej.4
Dodatkowo, odsetek młodzieży w wieku 18 lat w Polsce wymagających wykonania wypełnienia na więcej niż 2 powierzchniach zęba jest 3-krotnie większy niż osób w wieku 12 lat4, co może świadczyć o niedokładnie lub powierzchownie wykonywanych procedurach higieny jamy ustnej.
Czy szczoteczka wystarczy?
„Nieprecyzyjne lub mało regularne przestrzeganie zasad higieny jamy ustnej powoduje gromadzenie się na zębach biofilmu bakteryjnego w postaci płytki nazębnej. W konsekwencji powstaje próchnica i rozwijają się bakteryjne stany zapalne prowadzące do schorzeń periodontologicznych, takich jak zapalenie dziąseł i przyzębia, wymagające specjalistycznego leczenia stomatologicznego.” – tłumaczy lek.dent. Marcin Nitka, Dyrektor Medyczny Mokotooth Prestige Dental w Warszawie. – „Szczotkowanie zębów jest podstawowym zabiegiem higieny jamy ustnej, jednak aby skutecznie usunąć resztki pokarmu i wyczyścić przestrzenie międzyzębowe, potrzebne jest zastosowanie dodatkowej metody, czyli nitkowania lub irygatora. Nitkowanie powinniśmy zacząć stosować już u małych dzieci, u których pojawiły się pierwsze dwa sąsiadujące zęby i powinno ono stać się nawykiem na całe życie. Swoim pacjentom gorąco polecam tę metodę a zbieżność nazwiska pomaga mi przekonać ich do jej stosowania.” – uśmiecha się.
Higiena jamy ustnej a COVID-19
Błędy w higienie jamy ustnej prowadzą do rozwoju infekcji bakteryjnych, które mogą objawiać się nie tylko nieświeżym oddechem, próchnicą czy nadwrażliwością i krwawieniem z dziąseł, ale także prowadzić do rozwoju innych stanów zapalnych w organizmie. Zły stan zdrowia jamy ustnej może być związany także z wyższym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych czy zaburzeń funkcji poznawczych.
W najnowszych badaniach wykazano również związek między słabą higieną jamy ustnej a nasileniem symptomów COVID-19, szczególnie dotyczące pacjentów z chorobami układu krążenia. Prawdopodobnie stan zapalny w jamie ustnej sprzyjał powstawaniu większej ilości wirusa w organizmie powodując cięży przebieg choroby oraz dłuższy okres rekonwalescencji.
„Dokładna i prawidłowa higiena jamy ustnej staje się szczególnie istotna w obliczu ostatnich doniesień dotyczących jej związku z rozwojem i przebiegiem infekcji.” – twierdzi dr Marcin Nitka – „Wprowadzenie nitkowania do codziennej rutyny mycia zębów może w znaczący sposób wpłynąć nie tylko na poprawę zdrowia jamy ustnej, ale pośrednio, także całego organizmu.” – dodaje.
[i] Sledad Cepeda M et al; Association of flossing/inter‐dental cleaning and periodontitis in adults; J Clin Periodontol. 2017 Sep; 44(9): 866–871.; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5601277/; dostęp z dnia 22.11.2021 r.
[ii] Dr Jayashree; Flossing can Help Prevent Cognitive Decline; Medindia; Health In Focus; https://www.medindia.net/news/healthinfocus/flossing-can-help-prevent-cognitive-decline-203622-1.htm; dostęp z dnia 22.11.2021 r.
[iii] American College of Cardiology, Poor Oral Health May Impact COVID-19 Severity, Especially For CVD Patients; Oct 07, 2021; ACC News Story; https://www.acc.org/latest-in-cardiology/articles/2021/10/07/17/53/poor-oral-health-may-impact-covid-19-severity-especially-for-cvd-patients; dostęp z dnia 22.11.2021 r.
[iv] Ministerstwo Zdrowia; Raport Chroba próchnicowa i stan tkanek przyzębia populacji polskiej. Podsumowanie wyników badań z lat 2016-2019, Warszawa 2021.
[v] Kotronia E et al; Oral health and all-cause, cardiovascular disease, and respiratory mortality in older people in the UK and USA; Nature; Scientific Reports volume 11, Article number: 16452 (2021), https://www.nature.com/articles/s41598-021-95865-z; dostęp z dnia 22.11.2021 r.
[vi] Batty G-D et al.; Oral disease in relation to future risk of dementia and cognitive decline: prospective cohort study based on the Action in Diabetes and Vascular Disease: Preterax and Diamicron Modified-Release Controlled Evaluation (ADVANCE) trial; Eur Psychiatry. 2013 Jan;28(1):49-52; https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21964484/; dostęp z dnia 22.11.2021 r.
[vii] American College of Cardiology, Poor Oral Health May Impact COVID-19 Severity, Especially For CVD Patients; Oct 07, 2021; ACC News Story; Poor Oral Health May Impact COVID-19 Severity, Especially For CVD Patients – American College of Cardiology (acc.org); dostęp z dnia 22.11.2021 r.