#MetrykaMnieNieTyka – to hasło tegorocznej edycji badania opinii „Barometr Bayer”, zrealizowanego na zlecenie firmy Bayer. To ósma edycja projektu, którego celem jest diagnozowanie świadomości co do ważnych zjawisk społecznych.
Najnowsze badanie obrazuje sytuację życiową seniorów i wzajemne postrzeganie osób młodych i starszych. Wyniki ogłoszono 14 czerwca br. w gronie ekspertów: socjologa dr Izabelli Anuszewskiej z Kantar Polska, aktorki Ewy Kasprzyk, ekonomisty prof. Witolda Orłowskiego oraz Markusa Baltzera, prezesa firmy Bayer w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
Świat staje się coraz starszy
Dziś osób w wieku 60 lat lub starszych jest na świecie więcej niż kiedykolwiek wcześniej. Do 2050 roku 2,1 miliarda ludzi, czyli prawie 22% populacji, będzie miało co najmniej 60 lat. Liczba osób w wieku 80 lat i starszych wzrośnie do 2050 r. ponad trzykrotnie, do prawie 450 milionów. To ogromny potencjał, ale i wyzwanie.
– Zwiększająca się liczba osób starszych oznacza poważne wyzwania makroekonomiczne dla sektora prywatnego i publicznego. Ponieważ zmiany demograficzne wywierają presję na koszty opieki zdrowotnej i systemy emerytalne, zdolność do zrównoważonego finansowania usług zdrowotnych i emerytalnych staje się kluczowym zagadnieniem w debacie publicznej. Opieka zdrowotna i społeczna będzie musiała stać się znacznie bardziej skuteczna – mówi Markus Baltzer, prezes firmy Bayer.
Zdrowie: priorytet na lata
Starsi i młodsi są zgodni: najważniejszą wartością, dającą szanse na udane życie w starszym wieku, jest zdrowie (odpowiednio 58% i 48% wskazań). Na kolejnym miejscu wśród priorytetów są relacje z małżonkiem czy partnerem (35% i 42%), a także z rodziną (20% wobec 22%). Rozwijanie hobby i pasji jest ponad dwukrotnie częściej wskazywane przez młodych (38% wobec 16%).
– Czy mam apetyt na dobre życie? Zawsze! – mówi Ewa Kasprzyk, aktorka – Apetyt na życie nie zależy od lat – młodość to dla mnie stan umysłu, nie metryka. Cieszę się, że coraz częściej o tym rozmawiamy. Dobrze, że inicjatywy, takie jak „Barometr Bayer”, dają możliwość dyskusji. Należy chcieć próbować nowych rzeczy! Pielęgnujmy kontakty z innymi ludźmi, dbajmy o dietę, badajmy się, bądźmy aktywni fizycznie i umysłowo, miejmy pasje. Róbmy to co daje nam radość. Ja uwielbiam spacery ze swoim psem, Szakirą. Cały czas mam nowe pomysły i nie boję się ich realizować. Bo przecież te marzenia dodają człowiekowi skrzydeł – niezależnie od tego ile ma lat!
Jakie działania podejmujemy, by dbać o zdrowie?
Zdrowa dieta, rekreacja, sen, badania profilaktyczne: to katalog najczęściej wymienianych działań na rzecz utrzymania dobrej kondycji fizycznej i psychicznej. Młodzi wydają się bardziej aktywnie zabiegać o dobrą kondycję niż seniorzy.
Jedzenie warzyw i owoców, ograniczanie cukru – to najczęściej wymieniane elementy dbałości o dietę; częściej jednak wskazują je ludzie młodzi. Ruch na świeżym powietrzu to również domena młodych (68% wobec 48%). Osoby starsze natomiast częściej wskazują odpowiednią ilość snu (60 % wobec 56 %).
Badania profilaktyczne wskazuje 28% w obu grupach. Młodzi częściej niż seniorzy dostrzegają wagę systematycznej dbałości o zdrowie i zasadność wykonywania badań profilaktycznych, bez konkretnych wskazań ze względu na wiek. Dotyczy to zwłaszcza badań wzroku (70% wskazań młodych, 50% seniorów), ale również serca (65% wobec 49%), płuc (58% wobec 48%), żołądka (52% wobec 44%) i jelit (55% wobec 45%). Profilaktyka prostaty jest najsilniej kojarzona jako warta przeprowadzenia w stosownym wieku – opinię tę podzielają zarówno młodsi (50%), jak i starsi (48%). Ludzie młodzi blisko trzykrotnie częściej niż starsi deklarują zainteresowanie korzystaniem z rozwiązań telemedycyny (46 % wobec 16 %).
– Badanie „Barometr Bayer” pokazuje, że zdrowie jest na czele listy wartości, o które należy dbać z myślą o dobrym życiu na lata – mówi Markus Baltzer, prezes firmy Bayer w regionie Europy Środkowo-Wschodniej – Oznacza to konieczność przygotowywania się już od wczesnych etapów życia. Bayer widzi tu swoją misję – realizujemy ją w wymiarze globalnym, w ramach kampanii „Healthy Aging”. Pokazujemy, że życie może być satysfakcjonujące niezależnie od upływających lat, a wiele zależy od naszych własnych działań. Prezes Zarządu Bayer AG, Werner Baumann, poruszy ten temat podczas globalnego „Silver Economy Forum”, które już w lipcu zgromadzi w Helsinkach liderów światowej polityki, gospodarki i życia społecznego.
Z czego dziś jesteśmy zadowoleni?
Poproszeni o ocenę tych obszarów życia, z których są dziś najbardziej zadowoleni, respondenci zgodnie wskazali udane kontakty społeczne i osobiste pasje. Wagę kontaktów z ludźmi, przede wszystkim z rodziną, jak również z przyjaciółmi i znajomymi podkreślają zarówno osoby starsze (odpowiednio 8,42 i 8,49 pkt. w 10-punktowej skali), jak i młode (8,43 i 7,96 pkt.). Na kolejnym miejscu respondenci wskazują pasje i zainteresowania, przy czym dla seniorów są one nieco ważniejsze, niż dla młodych (7,64 pkt. wobec 7,48 pkt). Sytuacja materialna czy realizacja planów zawodowych ma mniejsze znaczenie dla poczucia zadowolenia z własnego życia – dla obu grup.
Ciekawe wnioski przynosi porównanie ocen mieszkańców wsi i miast: ci ostatni częściej podkreślają poczucie samotności (34% wobec 27% mieszkańców wsi). Natomiast mieszkańcy wsi wskazują na wyższą liczbę znajomych i przyjaciół niż osoby z większych ośrodków (4,38 wobec 3,94).
– Ważne jest, aby różne pokolenia, mieszkańcy miast i wsi, mogli wspólnie żyć, przyczyniać się do własnego szczęścia i szczęścia innych, dbać o zdrowie, przyrodę, pomagać sobie nawzajem – mówi socjolog, dr Izabella Anuszewska z instytutu Kantar Polska – Aby przebiegało to jak najlepiej, niezbędna jest świadomość, wiedza o tym co myślą inni: zarówno ci podobni do nas wiekiem czy miejscem zainteresowania, jak i zupełnie inni – starsi lub młodsi, mieszkający gdzie indziej. Barometr Bayer przyczynił się doskonale do budowania takiej świadomości.
Kiedy zaczyna się starość?
Respondenci zostali zapytani czy czują się adekwatnie do swojego wieku. O ile blisko 85% osób starszych czuje się na tyle, ile ma lat, to wśród młodych jest większe zróżnicowanie. Co piąty młody człowiek czuje, że ma więcej, niż wskazuje jego metryka, a kolejna 1/5 – na mniej. Kiedy zaczyna się starość? Zdaniem starszych respondentów – w wieku 67 lat, zaś młodszych – 60.
Wraz z wejściem w wiek emerytalny, znacznie spada odsetek osób aktywnych zawodowo – tylko nieliczni emeryci pracują choćby na część etatu. Ponad 1/3 seniorów angażuje się w różne aspekty życia rodzinnego. Najczęściej – poprzez przygotowywanie posiłków (38,9% wskazań), opiekę nad dziećmi (38,8%), pomoc w sprzątaniu i pracach domowych (32,8%) oraz podejmowanie decyzji zakupowych (31,7%).
„Silver economy” i jej potencjał
– Postęp w zakresie medycyny powoduje radykalne wydłużenie życia, ale jednocześnie zmienia strukturę społeczeństwa – mówi prof. Witold Orłowski, ekonomista – Gwałtownie rośnie udział osób starszych. Dotyczy to również Polski, która zgodnie z prognozami będzie należała do najszybciej starzejących się krajów Europy. Oznacza to zupełnie inne potrzeby konsumentów: największym sektorem gospodarki stanie się produkcja towarów i usług dla osób starszych, na czele z opieką i ochroną zdrowia, a także spędzaniem czasu wolnego i utrzymaniem aktywności. Zmieni się tez zapewne model życia, a okres aktywności zawodowej będzie się wydłużał Obok gwałtownych zmian technologicznych związanych z „czwartą rewolucją przemysłową”, rozwój „silver economy” będzie prawdopodobnie najważniejszym trendem gospodarczym w krajach Zachodu w nadchodzących dziesięcioleciach.