Rokitnik to niepozorny owoc o niezwykłej mocy i pięknym złotym kolorze. Ma dziesięciokrotnie więcej witaminy C niż cytryna i – co ważne – zachowuje ją w przetworach. Poznaj wiele innych zalet rokitnika.
Sok z rokitnika może wspomagać chemioterapię, zmniejszać ryzyko chorób serca, a ze względu na swoje właściwości ma także szerokie zastosowanie w kosmetologii: olej z jego nasion jest składnikiem suplementów i wielu kremów, balsamów, szamponów i pomadek.
Zalety rokitnika doceniano już w czasach starożytnych – był popularnym lekarstwem w medycynie ajurwedyjskiej i tradycyjnej chińskiej. Uważano, że jego regularne spożywanie pomagało zadbać o urodę, a także daje korzyści zdrowotne: od gładkiej skóry, promiennych włosów po mniejsze ryzyko raka i chorób serca.
Zainteresowanie tym owocem u producentów i u konsumentów znacznie wzrosło w czasach pandemii. Wszystko za sprawą doniesień naukowców z Korei Południowej i Chin, którzy twierdzą, że bakterie probiotyczne wyekstrahowane z owoców rokitnika mają dużo bakterii mlekowych (L. Gasseri) hamujących aktywację puryn – źródła energii wymaganego do mutacji nowego koronawirusa. Nie wykluczają, że stworzony zostanie dodatkowy lek na rozprzestrzenianie cię COVID-19. Ale nie tylko – rokitnik znany jest ze swoich właściwości wzmacniających odporność – to prawdziwa bomba witaminowa.
W ostatnich latach nieco zapomniany zdaje się wychodzić z cienia – gdy Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw, w ramach regularnych badań konsumpcji, zapytał o to, jak wielu Polaków je produkty z rokitnika, spożycie w tygodniu poprzedzającym badanie zadeklarowało 8%, czyli 2 mln 584 tys. osób.
Kiedy Kantar zapytał, które z mniej znanych owoców i warzyw, uprawianych w naszym kraju, Polacy chcieliby spróbować w 2022 roku, aż 11% Polaków zadeklarowało chęć spróbowania produktów z rokitnika. To dokładnie 3 553 711 osób! Wśród owoców większe zainteresowanie odnotowały tylko promowane od lat jagoda kamczacka i polskie minikiwi. Badania Kantar z 2022 roku lokują rokitnik w trójce najbardziej oczekiwanych gatunków.
Czas poznać zalety rokitnika:
Jest bogaty w wiele składników odżywczych
Zawiera ponad 190 związków prozdrowotnych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego w tym witaminy (B,C,F,K,P,A,D,E), antocyjany, flawonoidy, kwasy tłuszczowe. Zawiera również znaczne ilości żelaza, wapnia, magnezu, potasu, miedzi i cynku. Jest pełen przeciwutleniaczy, które pomagają chronić organizm przed starzeniem się i chorobami, takimi jak nowotwory i choroby serca.
Co ciekawe, olej z rokitnika może być również jednym z niewielu pokarmów roślinnych, o których wiadomo, że dostarcza wszystkie cztery kwasy tłuszczowe omega. Co więcej, ponad połowa tłuszczu znajdującego się w tym oleju to tłuszcze jedno- i wielonienasycone, czyli dwa rodzaje zdrowych tłuszczów.
Dba o serce
Rokitnik ma właściwości kardioprotekcyjne – jako że jego nasiona i liście są bogate w fitosterole, związki roślinne o działaniu przeciwutleniającym i przeciwzapalnym, wpływa na unormowanie pracy serca, może zapobiegać niedokrwieniu tego narządu, a także obniżać ciśnienie tętnicze krwi, zapobiegając tym samym chorobom serca. Rokitnik wspiera również gospodarkę lipidową organizmu, przyczyniając się do obniżenia poziomu cholesterolu w osoczu.
Działa jak tarcza antynowotworowa
Unikatowy skład rokitnika czyni go interesującą opcją uzupełniającą leczenie nowotworów – piszą na łamach „Frontiers in Pharmacology” polscy naukowcy z Uniwersytetu w Łodzi.
„Substancje te działają nie tylko ochronnie, zapobiegając mutacjom prowadzącym do nowotworów, ale i na poziomie epigenetycznym – czyli regulują ekspresję genów – m.in. wygaszają aktywność genów odpowiadających za rozwój nowotworu i uaktywniają geny prowadzące do śmierci nieprawidłowych komórek (jest to zjawisko zwane apoptozą i jego brak jest jedną z przyczyn, dla których nowotwór się rozrasta, zamiast zginąć)” – czytamy w doniesieniu. Obecna w rokitniku dysmutoza ponadtlenkowa to najsilniejszy antyoksydant – główna broń komórek przed wolnymi rodnikami, a rokitnik zawiera jej czterokrotnie więcej niż żeń-szeń!
Sok z rokitnika wspomagać może także chemioterapię – badania wykazały, że chroni przed genotoksycznym działaniem cysplatyny stosowanej w leczeniu nowotworów złośliwych. Dodatkowo przeciwdziała wielu efektom ubocznym chemioterapii – zapobiega utracie zdrowia, chroni nerki i wątrobę, poprawia apetyt.
Ze względu na zawartość odżywczą owoce rokitnika warto włączać go do diety pacjentów w trakcie i tuż po chemioterapii, choć zawsze w takiej sytuacji należy najpierw skonsultować się z lekarzem prowadzącym.
Chroni skórę
Rokitnik jest bogaty w tłuszcze nienasycone, przeciwutleniacze, fitosterole, karotenoidy oraz witaminy E i K – które działając razem chronią integralność skóry i wspomagają jej odnowę.
Ale rokitnik pozwala nie tylko dbać o wygląd skóry, ale także ją leczyć. Duże ilości kwasu palmitolejowego przyspieszają bowiem gojenie się ran i utrzymują skórę w zdrowiu.
Jako, że olej z rokitnika zawiera komplet kwasów omega, w tym kwasu linolowego (LA) wspomaga leczenie trądziku, łuszczycy i egzemy, a także chroni skórę przed nadmiernym wysuszeniem i łuszczeniem się.
Ponadto związki zawarte w oleju z rokitnika chronią skórę przed szkodliwym działaniem promieni UV ze słońca.
Przegląd badań z 2017 r. donosi o różnych zastosowaniach rokitnika na skórę. Według autorów badań rokitnik może być pomocny w: nawilżaniu skóry, łagodzeniu podrażnień, leczeniu uszkodzeń związanych ze starzeniem się.
Biorąc pod uwagę te zalety nie dziwi fakt, że rokitnik zwyczajny jest powszechnie dodawany do różnych produktów przeciwstarzeniowych lub przeciwzmarszczkowych. Jest również powszechnym składnikiem produktów przeznaczonych do leczenia suchej, podrażnionej, łuszczącej się lub swędzącej skóry.
Wyciąg z rokitnika doskonale regeneruje także końcówki włosów i zapobiega ich rozdwajaniu, a kosmetyki z dodatkiem oleju pomagają leczyć łupież i zapobiegać wypadaniu włosów.
Czas na rokitnik
Owoce rokitnika mają charakterystyczny, kwaśno-gorzkawy smak z lekko wyczuwalnym ananasowym aromatem. Zbiera się je od sierpnia do października. Można je jeść na surowo lub formie liofilizowanej, jednak kwaskowaty smak sprawia, że najczęściej i najłatwiej spożywa się je w formie przetworów: konfitur, soków i nalewek. Suszone owoce warto dodawać do herbat i kompotów, łącząc je ze słodkimi owocami, np. jabłkami i gruszkami, lub kandyzować.
Warto wiedzieć, że owoce rokitnika nawet podczas przechowywania i przetwarzania zachowują bardzo wysoką ilość witaminy C (250-900 mg%), ponieważ nie zawierają one niszczącego ją enzymu askorbinazy.
Wykorzystajmy więc możliwości jakie daje nam natura – teraz przygotowane przetwory pozwolą nam przetrwać trudniejsze chwile jesienią i zimą, gdy będziemy musieli wspomagać swoją odporność i wkładać więcej wysiłku w dbanie o urodę. Szoty z rokitnika dodadzą nam energii i zdrowia, naszej skórze i włosom blasku, a ich piękny złoty kolor poprawi nam samopoczucie.
Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl
Źródło:
– Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw
Front Pharmacol. 2018 Mar 15;9:232. The Anticancer Activity of Sea Buckthorn [Elaeagnus rhamnoides (L.) A. Nelson]. Olas B, Skalski B, Ulanowska K.
– Cytowane badania zrealizowano w dniach 11-16 marca 2022 r. oraz w dniach 15-20 lipca 2022, na reprezentatywnych próbach 1002 Polaków w wieku 15 lat+ i więcej. Techniką wywiadów bezpośrednich w domach respondentów (CAPI).